Artvin Cerattepe’deki nöbet sürüyor. Eski ÇED Raporunun Rize İdare Mahkemesince iptal edilmesinden sonra şirketin yeni bir ÇED raporu alarak bölgede çalışmalarına başlamak istemesi üzerine 21 Haziran 2015’te başlamıştı nöbet.
Cerattepe’deki siyanürlü madencilik projelerine karşı verilen mücadele 20 yıllık bir çevre direnişi öyküsü.
1990’lı yıllar Kanada’lı Cominco Madencilik dönemi olarak geçiyor. Cominco Madencilik ruhsat haklarını 2002 yılında yine Kanada’lı İnmet Mining’e devir ediyor ve ikinci dönem başlıyor. İnmet Mining’in Cerattepe’de galeri çalışmasına başlaması ile çevresel etkiler yeniden ortaya çıkıyor ve ilk kez Yeşil Artvin Derneği ile Artvin Barosu tarafından ruhsatın iptali için dava açılıyor. Yapılan yargılama sonunda Rize İdare Mahkemesinin verdiği iptal kararları Danıştay tarafından da onaylanıyor ve maden şirketi 2009 yılında Artvin’i terk etme kararı alıyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 2012 yılında Cerattepe ve Genya Dağı ruhsat alanlarının yeniden ihale edileceğini ilan etmesi ile Cerattepe’de üçüncü dönem başlıyor.
İhaleyi alan maden şirketi 2013 yılında birçok değişiklikten sonra ÇED Olumlu kararı alınca 283 kişi ile bu kararın iptali için dava açıyor. 2014 yılı Temmuz ayında yapılan keşiften sonra rapor düzenleyen 7 bilim adamı 35 sayfalık raporlarında çok kesin ifadelerle; Artvin halkının bir tercihle karşı karşıya olduğunu, ruhsat alanının ve şehir merkezinin ya bu haliyle korunacağını, ya da madenciliğe açılacağını, ikisinin bir arada olamayacağını, alınması düşünülen tedbirlerin esasen riski ortadan kaldırmasının mümkün olmadığını belirtmişlerdir. Bilirkişilerin bu raporundan sonra Rize İdare Mahkemesi 2014 yılı sonunda ÇED Olumlu kararının iptaline karar vermiş ve bu kararında projenin uygulanması halinde Artvin şehir merkezinin ve korunan alanların yaşam alanı olmaktan çıkacağına karar vermiştir. Mahkeme kararı esasen ÇED Raporundaki eksikliklerden ve bunların tamamlanması gerektiğinden bahsetmemiş madencilik için seçilen alanın yanlış olduğunu, bu alanda madencilik yapılamayacağını belirtmiştir. Mahkeme kararı davalılar tarafından temyiz edilmiş, kararın yürütmesinin durdurulması da talep edilmiş ancak Danıştay 14. Dairesi bu talebi de 2015 yılı Mayıs ayı itibariyle reddetmiştir. Dosya halen temyiz aşamasındadır.
Mahkeme kararının kesinleşmesi beklenirken 11.06.2015 tarihinde yeni ÇED Olumlu kararı askıya çıkarılmış, yeni dava süreci de bu şekilde başlamıştır. Ancak yeni ÇED Raporu, ÇED Prosedürüne bağlı olmaksızın eski Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından çıkarılan 2009/7 Genelgesi kapsamında hazırlanmıştır.
Maden şirketinin aldığı izinlerle Cerattepe’de tahsis edilen orman alanlarını teslim almak üzere alana çıkma girişiminin öğrenilmesinden sonra Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde yapılan toplantılarda Cerattepe’de orman kesiminin ve maden şirketinin alana çıkmasının önlenmesinin yaşamsal önem taşıdığı, çevreyi korumanın her vatandaşın görevi olduğu temel ilkesinden hareketle ve bu görev bilinciyle Cerattepe’de nöbet tutmaya başlama kararı verilmiştir. Nöbet tutma hemen her köyden ve doğaseverlerin katılımı ile sürdürülmektedir.
Bu arada yeniden dava açma hazırlıkları tamamlanmış, 1 aylık süre dolmadan 751 kişi tarafından 61 avukatın görev aldığı Cerattepe davası Türkiye’nin en büyük çevre davası olarak açılmıştır. Davacılar arasında Türkiye Barolar Birliği ile TMMOB’a bağlı bir çok oda, siyasi partiler, meslek odaları, sendikalar, çevre örgütleri, sivil toplum örgütleri, Artvin Dernekleri yer almaktadır.